Çule İbrahim Hakkı
Çule İbrahim Hakkı (1876-1932)
1877-78 Osmanlı Rus Savaşı sonunda Anadolu’ya göçederek Adapazarı yöresine yerleşen bir Vubıh ailesindendir.
Mısır’da tarımcılık eğitimi gördü. İttihat ve Terakki iktidarına karşı olduğundan Sadrazam Mahmut Şevket Paşa’nın öldürülmesi nedeniyle takibata uğradı ve ülkeyi terkederek savaş yılları boyunca Mısır’da yaşadı. Mondros Silah Bırakışması’ndan sonra çıkarılan af üzerine geri döndü.
İzmit ve Adapazarı yöresindeki Kafkas göçmenleri arasından topladığı altı gönüllülerle bölgeye hakim oldu.
İstanbul hükümetinin İzmit’e gönderdiği Kuvay-ı İnzibatiye birliklerine de el attı. Damat Ferit Paşa Hükümeti tarafından İzmit’e gönderilen Ançok Ahmet Anzavur (Paşa) ile de işbirliği yaparak yörede adeta bağımsız bir yönetim kurdu ve Kuvay-ı Milliye’ye karşı cephe aldı.
İstanbul hükümeti, 7 Temmuz 1920’de kendisini görevden alarak Mutasarrıfı İzmit’e sokmadı. Kuvay-ı Milliye güçlerinin boşaltmak zorunda kaldığı Adapazarı’nı da işgal ederek Maan Mustafa Namık Bey’i buraya kaymakam vekili olarak atadı. Adeta bağımsız bir yönetim kurdu. Yunan işgali sırasında da işgal güçleriyle işbirliği yaptığı için, 1921 yılı Haziran ayı sonlarında onlarla birlikte İzmit’i terketti.
Çule İbrahim Adıgece, Abzahca, Türkçe, İngilizce, Arapça biliyordu. Midilli adasına, daha sonra da Mısır’a gitti. 1932 yılında Mısır’da öldü.
* Bu yazı Sefer E. Berzeg’in Çerkes Göçmenleri II adlı kitabından derlenmiştir.
YORUMLAR
BENZER İÇERİKLER
ATASÖZLERİ